Είναι η «διαταραχή ταυτότητας φύλου», διαταραχή;

Η διαταραχή ταυτότητας φύλου GΙD (Gender Identity Disorder), παρ' όλο που είναι καταχωρημένη ως διαταραχή στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Manual της Ψυχιατρικής Εταιρίας, δεν αποτελεί διαταραχή χωρίς να συντρέχουν άλλοι παράγοντες οι οποίοι έχουν την βάση τους στον κοινωνικό αποκλεισμό και την προκατάληψη. 

Η διαταραχή ταυτότητας φύλου, όπως ονομάζεται σήμερα, εξελίσσεται και χτίζεται πάνω σε μια αίσθηση έντονης δυσφορίας απέναντι στο βιολογικό φύλο του κάθε ατόμου. Το GID εμφανίστηκε ως όρος στην τέταρτη έκδοση του DSM και αντικατέστησε τον όρο "Transsexualism" για λόγους πολιτικής ορθότητας καθώς και κλινικής ακρίβειας. Έρευνες υποστηρίζουν ότι ως "διαταραχή" παρατηρείται περισσότερο σε άτομα με αρσενικό βιολογικό φύλο και είναι λιγότερο συχνή σε άτομα με θηλυκό βιολογικό φύλο. Η ακριβής αιτία ακόμη δεν έχει εντοπιστεί, αλλά υπάρχουν αρκετές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν τα αίτια της διαταραχής αυτής.

Αντίθετα με τις κυρίαρχες αντιλήψεις το ανατομικό / βιολογικό φύλο δεν είναι πάντα ταυτόσημο με το κοινωνικό φύλο ενός ατόμου καθώς και την κοινωνική έκφραση της σεξουαλικότητας. Ο John Money με σκοπό να περιγράψει με ακρίβεια το φαινόμενο αυτό επινόησε τον όρο GenderMaps, ΄Εμφυλο Χάρτη, ώστε να περιγράψει ακριβώς πώς ο εγκέφαλος αποκωδικοποιεί και αντιλαμβάνεται την έννοια της θηλυκότητας ή της αρρενωπότητας, διότι η δημιουργία και η εξέλιξη αυτής της χαρτογράφησης του φύλου είναι στενά συνδεδεμένη με τις ορμόνες και με την εξέλιξη τους κατά την ενδομήτρια περίοδο (τις περισσότερες φορές το βιολογικό με το κοινωνικό φύλο είναι ταυτόσημο).

Πολλά άτομα όμως αντιλαμβάνονται πολύ νωρίς, ακόμα και από την ηλικία των τεσσάρων ετών, ότι ο δικός τους χάρτης είναι πολύ διαφορετικός και πιο πολύπλοκος, συνειδητοποιούν δέ ότι διαφέρουν από τους συνομήλικους τους, χωρίς όμως ακόμη να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα της αιτίας. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν μεγάλη διάφορα στη λειτουργία του υποθάλαμου του εγκεφάλου των transsexual / διαφυλικών ατόμων.

Η βιολογική θεωρία προσπαθεί να εξηγήσει αυτή τη διαφοροποίηση ερευνώντας τις ορμόνες και τις διαφορές στην λειτουργία του εγκεφάλου. Η κοινωνική θεωρία, από την άλλη πλευρά, εστιάζει στην κοινωνική μάθηση και αποδοχή η οποία έχει καθοριστικό ρόλο και η εξελικτική ψυχολογία εστιάζει περισσότερο στα χρονικά σταδία της εξέλιξης της αντίληψης του φύλου και της σεξουαλικότητας.

Είναι πολύ εύκολο να στιγματίζουμε ένα φαινόμενο για το οποίο ακόμα δεν έχουμε πλήρη κατανόηση ως διαταραχή. Αυτό που μεταμορφώνει το GID σε διαταραχή δεν είναι τόσο η βιολογία όσο η έλλειψη κοινωνικής αποδοχής. Η έλλειψη αποδοχής από το περιβάλλον δημιουργεί αισθήματα φόβου, ντροπής και ενοχής απέναντι σε αυτό που η κοινωνία έχει επιβάλει ως διαστροφικό. Αυτό λοιπόν που πρέπει σύντομα να αλλάξει είναι η συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι σε άτομα που συμβαίνει να είναι διαφορετικά, και να σταματήσει ο κοινωνικός αποκλεισμός για να μειωθεί η ένταση των "συμπτωμάτων" της "διαταραχής", και ίσως στο μέλλον -εν όψει μάλιστα της αναθεώρησης του καταλόγου- ν' αφαιρεθεί και από το DSM.

Συγγραφή: Πάρβη Πάλμου
Διορθώσεις: Χριστίνα Βιτάλη

Βιβλιογραφία
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders IV. 4th ed. Washington, D.C. : American Psychiatric Association (1994)
- Bulliet, C., Venus Castina, Famous Female Impersonators Celestial and Human. New York: Covici, Friede (1928)
- De Savitsch, E. Homosexuality, Transvestism, and Changes of Sex, London: Wm. Heinemann Medical Books (1958)
- Gilbert, O. Men in Women's Guise. London: John Lane (1926)

Link:  www.transs.gr/inserts1.php